APOFTEGMATY OJCÓW PUSTYNI Tom 4 Zbiór anonimowy TYNIEC

Tom 4

Niniejszy tom zawiera tłumaczenie 400 apoftegmatów wydanych przez F. Nau z przechowywanego w Paryżu greckiego rękopisu Coislin 126 datowanego na X–XI wiek. Nau opublikował jedynie około połowy rękopisu; pominął też pięć krótkich tekstów zatytułowanych O anachoretach. Celem badań podjętych przez F. Nau było uzupełnienie edycji Cotelier, jednak ogrom rękopisów, jak sam to mówi, stanowił nie lada problem. We wstępie do swej edycji francuski badacz napisał, że głównym jego zamiarem była przede wszystkim publikacja rękopisu, a następnie krytyczne ustalenie tekstu, który miał stanowić podstawę do dalszych badań.

Podstawowe uwagi wobec tej edycji sformułował J.-C. Guy. Uczony jezuita, wychodząc z założenia, że osią badań powinny być przede wszystkim kolekcje, a nie poszczególne rękopisy, wyliczył manuskrypty zawierające apoftegmaty tej kolekcji, a pominięte przez F. Nau, ominięcia niektórych partii rękopisu oraz odnotował błędy w jego odczytaniu. Pomimo wszystkich zastrzeżeń J.-C. Guy podkreślił wartość tej edycji, która, według zamierzeń samego F. Nau, stała się podstawą badań nad tym kręgiem apoftegmatów. Obecnie prace nad edycją kolekcji anonimowej prowadzą B. Dhalmana i C. Faraggiana di Sarzana. Wstępnie koniec projektu planowany jest na 2014 roku.

Chcąc ofiarować polskiemu czytelnikowi kolejny tom apoftegmatów oraz zaprezentować, nawet tylko częściowo, jeden z rękopisów, który prawie tysiąc lat temu nieznany redaktor spisał w języku greckim, zdecydowaliśmy się na publikację przekładu dokonanego przez wybitną badaczkę monastycyzmu – s. Małgorzatę Borkowską OSB. Naszą edycję poprzedzają teksty L. Regnault’a OSB oraz W. Harmlessa SJ (znanego już polskiemu czytelnikowi z opublikowanej wcześniej, niezwykle użytecznej, cytowanej tutaj monografii Uczniowie pustyni). Sam F. Nau zatytułował swoją publikację Historie pustelników egipskich (Histoires des solitaires égyptiens), lecz od czasów badań J.-C. Guy przyjęło się określenie „kolekcji anonimowej”. Tytuł może być jednak mylący, ponieważ obok anonimowych świętych mężów bohaterami zbioru są także mnisi znani nam z kolekcji alfabetycznej a także święci spoza Egiptu.